Wat is het verschil tussen een dwangsom en een boete?

Door middel van een dwangsom kan een rechtelijke macht een beslissing eisen zonder dat op dat moment reeds een geldbedrag of een andere sanctie wordt opgelegd. De overtreding die op dat moment is begaan wordt dus nog niet bestraft. Wel dient deze overtreding binnen afzienbare tijd ongedaan gemaakt te worden. Alleen in dat geval zal de overtreder niet bestraft worden. Een dwangsom kan onderhevig zijn aan veel verschillende voorwaarden.

Dwangsom

De belangrijkste voorwaarde van een dwangsom is uiteraard het bedrag per overtreding of tijdseenheid. Zo zal er bij elke overtreding of tijdseenheid (uren, dagen, weken, etc.) een bedrag in rekening worden gebracht. Deze bedragen worden per overtreding bij het totaal opgeteld. Vaak zit er wel een maximum aan een dwangsom. Dit is tevens een belangrijk kenmerk, omdat er met dit kenmerk een maximaal boetebedrag opgelegd kan worden.

Een instantie kan bijvoorbeeld een dwangsom opleggen dat de overtreder 100 euro per dag verschuldigd is, met een maximum van 10.000 euro. Ook kan het bij een dwangsom voorkomen dat je een bepaalde periode wordt gegeven om de overtreding terug te draaien. Denk hierbij aan een schutting die niet correct is geplaatst. Deze schutting kan niet van de een op andere dag ineens weg zijn. De rechter kan de overtreder dan opleggen om deze binnen 30 dagen te verwijderen of te verplaatsen op het eigen erf.

Wat is een boete?

De definitie van een boete is voor veel mensen een bekender fenomeen dan een dwangsom. Praktisch iedereen is wel eens met een boete in aanraking gekomen. Als je een overtreding begaat en je wordt betrapt door een macht die hier over oordeelt, dan kan het zijn dat er een boete wordt opgelegd. Op het moment dat de overtreding zwaarder is dan met een boete kan worden afgedaan, zul je worden gedagvaard of opgepakt.

Je zult je dan bij de rechter moeten verantwoorden. Mocht de rechter je geen gevangenisstraf of werkstraf opleggen, dan zul je in dergelijke gevallen vaak alsnog een boete moeten betalen.

Waar zitten de verschillen?

Daar waar boetes direct gekoppeld kunnen worden aan een bedrag is dit bij dwangsommen niet het geval. Boetes zijn namelijk officieel vastgelegd en kunnen niet ter plekke bepaald worden. Voor elke boete die wordt uitgedeeld heeft de overheid vooraf een bedrag bepaald. Rijd je met een auto door rood en word je betrapt? Dan weet je zeker dat je een boete van 240 euro op de deurmat kunt verwachten.

Het kan wel zijn dat sommige bedragen per gemeente verschillen. Zo kan een parkeerboete in Amsterdam of Utrecht je ongeveer 70 euro kosten, terwijl dezelfde overtreding in Enschede je ‘maar’ 60 euro kost. Met een dwangsom is dit niet zo duidelijk bepaald als bij een boete De rechter zal tijdens het proces rekening houden met veel verschillende factoren die van invloed kunnen zijn op de dwangsom. Uiteraard is de ernst van de situatie en de urgentie erg belangrijk.

Dwangsom bij een urgente situatie

Als er een urgente situatie is, die gevaarlijk kan zijn voor de omgeving, zal er een hogere dwangsom worden opgelegd. Is dit niet het geval, dan zal de rechter hier ook naar handelen. Daarnaast kan de rechter ook rekening houden met de situatie van de overtreder. Bij bedrijven zal een hogere dwangsom geëist worden dan bij een particulier met een laag inkomen. Misschien is de reden waarom deze wordt opgelegd wel het belangrijkste verschil tussen een boete en een dwangsom.

Bij een overtreding voor te hard rijden is een dwangsom niet handig. Directe actie is dan ook gewenst bij een dergelijke overtreding. Dit direct straffende karakter van een boete zorgt er tevens voor dat men dit wil ontlopen. Men zal dus uit voorzorg minder hard gaan rijden om niet op de bon geslingerd te worden. Een dwangsom dient meer als een drukmiddel om een overtreding terug te draaien. De overtreder in kwestie heeft dan nog kans om de boete te kunnen ontlopen.

Bij het opleggen van een dwangsom is de belangrijkste uitwerking dan ook het stoppen of terugdraaien van de overtreding. Omdat de overtreder zelf de kans heeft om de boete te ontlopen, zal hij meer gemotiveerd zijn om dit alsnog op te lossen. Zeker omdat de bedragen van een dwangsom flink op kunnen lopen.

Even voorstellen

Mijn naam is Joost Jaspers. Ik ben als advocaat gespecialiseerd in Frans Recht en overheidsrecht. Het betekent dat ik je kan helpen wanneer:

• je een conflict hebt met de gemeente of een andere overheidsinstelling
• je tegen juridische problemen aanloopt in Frankrijk en op zoek bent naar een specialist in Frans Recht.

Ik ben gevestigd als advocaat in Brabant, maar actief in heel Nederland. Vanuit mijn kantoor in Gilze-Rijen (tussen Tilburg en Breda) help ik met mijn klanten in heel Nederland (en steeds vaker ook in Frankrijk). Meestal werk ik op kantoor, maar communiceren kan via telefoon, e-mail of online. De moderne technieken stellen me in staat een beeld te krijgen van elke situatie in Nederland. Afspraken op locatie blijven natuurlijk altijd mogelijk.

Gerelateerde informatie

Heb je deze artikelen al gelezen:

• Wat is het verschil tussen een last onder dwangsom en last onder bestuursdwang? 
• Waar kun je een dwangsom voor krijgen?
• Bezwaar maken tegen een dwangsom: hoe werkt dit?

Contact

Heb je vragen neem gerust contact met mij op.