Iedereen heeft weleens gehoord van de term strafrecht. Maar wat houdt strafrecht nu eigenlijk precies in? En wanneer kun je ermee te maken krijgen? Heb je bij stafrechtelijke vraagstukken een goede advocaat nodig? Dit artikel geeft antwoord op deze vragen.
In ons land heb je je te houden aan de wet. Wanneer je iets doet wat volgens de wet niet mag, dan verdien je het om daarvoor te worden gestraft. Zo zou je op een eenvoudige manier kunnen uitleggen wat strafrecht is. Maar wie straft wie? Je kunt je voorstellen dat het een flinke janboel zou worden wanneer iedereen voor eigen rechter zou gaan spelen. En degene waarbij is ingebroken verhaal gaat halen bij de dief.
Daarom is in het strafrecht vastgelegd dat de overheid de enige instantie is die een straf kan opleggen. Met de overheid wordt in dit geval de rechtbank bedoeld die bij monde van een rechter beoordeelt of er strafbare feiten zijn gepleegd en naar gelang de ernst van het feit bepaalt welke straf daar op staat. Iemand die wordt verdacht van een strafbaar feit is in beginsel net zolang onschuldig tot het tegendeel kan worden bewezen. Zo kan het dus voorkomen dat personen waarvan een sterk vermoeden is dat zij de wet hebben overtreden toch worden vrijgesproken omdat er niet voldoende bewijs is om hem of haar schuldig te verklaren.
Het Wetboek van Strafrecht en het Wetboek van Strafvordering vormen samen de basis van het Nederlandse strafrecht. In het Wetboek van Strafrecht vind je alle regels en de daarvoor geldende (maximum) straffen. De regels (wetten) bepalen dus of iets wel of niet strafbaar is. Een rechter doet dan ook uitspraak op basis van deze wetten. Wel kan hij een wet naar eigen inzicht interpreteren. Onze rechtsstaat is dus gebaseerd op het uitgangspunt dat je alleen gestraft kunt worden voor zaken die in de wet staan.
Gelukkig maar, je hebt dan ook als burger het recht om van tevoren te weten wat wel en niet mag. Als dit niet het geval was dan zou een rechter zelf kunnen bepalen of hij iets strafbaar vindt, zonder dat hierover iets in het Wetboek van Strafrecht is terug te vinden. Dit houdt ook in dat wanneer jij iets verkeerds deed dat op dat moment nog niet in de wet stond, je daar niet voor kan worden gestraft.
Binnen het strafrecht wordt er onderscheid gemaakt tussen overtredingen en misdrijven. Bij overtredingen moet je denken aan een bekeuring voor te hard rijden, het negeren van een rood stoplicht en andere van dit type lichte straffen.
Bij misdrijven gaat het om veel zwaardere feiten dan overtredingen. Denk bijvoorbeeld aan inbraak, oplichting, moord of (seksueel) geweld. In veel gevallen zal het slachtoffer van een misdrijf aangifte doen bij de politie. Het is vervolgens aan de Officier van Justitie om de zaak voor te leggen aan de rechter en een straf te eisen. Waar de Officier van Justitie dus optreedt als aanklager, beslist de rechter of hij het wel of niet eens is met de geëiste straf.
De strafrechter kan bijvoorbeeld ook kiezen voor een hogere of lagere straf of besluiten tot vrijspraak. Ook kan hij tot de conclusie komen dat de verdachte heeft gehandeld uit noodweer of ontoerekeningsvatbaar is. Het komt soms ook voor dat een verdachte wel schuldig wordt verklaard, maar hiervoor geen straf krijgt.
Een strafrecht advocaat behartigt de belangen van een verdachte. Ook voorziet hij deze van advies. De advocaat is partijdig en doet al het mogelijke om een eventuele straf zo laag mogelijk te doen uitvallen. Hij kan de rechter bijvoorbeeld wijzen op verzachtende omstandigheden.
Wanneer iemand ten onrechte wordt verdacht van een strafbaar feit dan zal hij er alles aan doen om de rechter ervan te overtuigen dat deze besluit tot vrijspraak. Denk bijvoorbeeld wanneer er sprake is van noodweer of bij gebrek aan (voldoende) bewijs. Strafrecht advocaten kennen alle ins en outs van de wet en zijn daarom ook alert op het feit of er bijvoorbeeld procedurefouten zijn gemaakt of dat er op een onrechtmatige wijze bewijs is verzameld.
